MYLASA ( MİLAS )

Yerleşimin İ.Ö. 3000 yılında kurulduğu biliniyor. Stephanos Byzantinos’a göre Milas bir Aioli’li olan Mylasos tarafından kuruldu. Kentin isminin kurucusuyla ilgili  olabileceği gibi bazı lehçelerde değirmen anlamına gelmesi bu bölgedeki geniş ovalarda yapılan tarım ile bağlantılı olduğu  düşünülmekte.

Kayra bölgesinin en  önemli şehirleri arasında yer alan Mylasa şehrin kutsal alanı  olan Labranda’ya taş döşeli kutsal bir yol ile bağlıdır.

Denize bağlantısı Passala adlı liman kentçiği ile sağlayan Mylasa, Roma çağında en parlak dönemini yaşadı. Yakınlarındaki bir mermer ocağından getirilen mermerler ile şehirde  yeni ve büyük yapılar yapıldı. . Milas aynı zamanda Menteşe Türklerinin de önemli bir yerleşimi olmuştur.

Antik Mylasa kentinden kalan az miktarda kalıntı bu günkü Milas İlçemiz içerisinde dağılmıştır.  Hisarbaşı denilen bölgede antik Karia Zeus Tapınağı, Gümüşkesen Anıtı, Baltalı Kapı görülebilir. Şehrin antik tiyatrosuna ait birkaç oturma sırası Topbaşı Tepesi civarındadır.   Bu tepenin batı yamacında yapılan kazılarda, Nemesis Kutsal alanına ait bazı parçalarla karşılaşıldı. Bu kutsal alan ile ilgili az miktardaki  arkeolojik bulgu Topbaşı Tepesinde bulunan parkta sergileniyor.