25 Temmuz 2014 Cuma

Osmanlı zamanında ilginç Y A S A K L A R

1.Gayri Müslimlere Cariye Satma Yasağı: İstanbul’da  büyük bir esir pazarı bulunuyordu.Ticaret amacıyla gelen yabancıların kısa bir süre buradan esir ve cariyeleri alıp kullandıktan sonra sokağa bırakmaları üzerine 1559 yılında çıkartılan  kanunla gayri  müslim olanlara  esir  satılması yasak edildi.
2. Kahvehane ve Tütün yasağı: Tütün Osmanlılara 17. yy' da girmiş ve kısa bir sürede çok yayılmıştı. Bunun kullanılmasına sıkı bir yasak getiren  IV. Murat zamanında  tütün kullananlar  ölümle cezalandırıldı. İstanbul’da büyük bir yangının şehrin  dörtte birini yok etmesinden sonra  kahvehanelerde  padişah IV. Murat’ın uğursuz olduğundan bahsedilir .Bu duyan padişahta tüm kahvehaneleri kapatıp yıktırır.
3. İçki yasağı: Günümüzde de seçim günlerinde yasak olan içki satışı ve kullanımı Osmanlının da muhtelif zamanlarında uygulanmasına rağmen en katısı padişah IV. Murat devrinde dir. İlginçtir,içkiyi yasaklayan padişah herkesten gizli içki içtiğinden  siroz  hastalığı sonucu vefat eder.
4.Yatsı ezanıyla sabah ezanı arasında sokağa çıkma yasağı: Sokakların fenerlerle aydınlatılmasından önce konulmuş  bir yasaktı. Sokakların güvenliği yeterli olmadığından ve geceleri sokağa çıkan halkın bir ayaklanmaya neden olabileceği  düşünülerek uzun yıllar uygulandı.
5. Evlerde ışık yakma yasağı :  IV. Murat  zamanında İstanbul’da geceleri yatsı namazından sonra evlerde ışık yakma yasağı uygulanırdı.
6. Kadın ve erkeklerin kayıklara birlikte binme yasağı: Bu yasak Fatih zamanından 2.Abdülhamit zamanına kadar devam etti. Kadınların erkeklerle kayıklar  içerisinde uygunsuz davranışlarda bulunabilecekleri düşünerek konulmuş bir yasaktı.
7. İstanbul’ a bekar olanların girme yasağı : Bekar  erkekler  İstanbul’da   genel düzeni bozarlar  düşüncesiyle şehre sokulmaz, geldikleri yerlere geri gönderilirdi. Bu konu zaman zaman çıkartılan fermanlarla  gündemde tutulurdu. Son fermanın 1826 yılında çıkartıldığı biliniyor.
8.Kadınların Eyüpte kaymakçı dükkanına girme yasağı: 16 yy’da uygulanmıştı. Bazı kadınların  Eyüp Sultanı ziyaret etmek bahanesiyle gittikleri Eyüp'teki kaymakçı dükkanlarında erkeklerle buluştuklarının saptanması üzerine konulmuş bir yasaktı. Bu karara uymayan kadınlara ve  yalnız kadınları dükkanına kabul eden iş yeri sahibine   ceza verilirdi.
9. Kadınlara açık giyinme yasağı: Osmanlı’ nın çeşitli dönemlerinde bu konuda ferman çıkartılarak  açık kıyafetler giyerek erkekleri baştan çıkartmaya çalışan kadınların ve bu elbiseleri diken terzilerin ceza alacakları bildirilmişti.
10.Kadınlara mesire yasağı: Kadınların mesire yerlerinde 
sevgilileriyle buluşacakları düşünülerek 1752 yılında konulmuş bir yasaktı. Kadınları arabalarıyla mesire yerine götüren  arabacıların ise yakalandıkları taktirde İstanbul dışına sürülecekleri  halka duyurulmuştu.
11.Hamama giden gayri müslimlere nalın giyme yasağı: Hamamlardaki  müslüman ve gayri müslimleri ayırt etmek amacıyla konulmuş nedeni bilinmeyen bir yasaktır.
12. Şehir içerisinde ata ve arabaya binme yasağı: 17. yy kadar yürüyen halkı rahatsız edeceği düşünüldüğünden  şehir içerinde arabaya ve ata binmek yasaktı.
13. Çingenelere ata binme ve kısrak besleme yasağı : Çingenelerin şehir içerisinde ata binerek halkı rahatsız etmeleri üzerine alınmış bir karardı.
14. Saçak ve çardak yasağı: Eski İstanbul sokakları dar olduğundan saçak ve çardaklar yasak edilmişti.
15.Arnavutlara hamam tellağı olma yasağı: İstanbul’da büyük  bir  isyana neden olan Arnavut kökenli Patrona Halil’in hamamda tellak olduğu öğrenilince bu yasak konuldu.
16.Umumi yerlerde ve bilhassa kahvehanelerde devlet sohbeti yasağı : Kahvelerde toplanan halkın  padişah  hakkında olumsuz propaganda yapmaması için alınmış bir karardı. 
17. Kiliselerde çan yasağı:1856 yılına kadar uygulandı.
18.Şehirdeki konaklardan yalılara, yalılardan konaklara taşınma yasağı: Tanzimat devrine kadar yürürlükte kalmış bu  kanuna göre devlet görevinde çalışanların yaz başlarında yalılara yaz sonların da  konaklara dönmeleri çeşitli sorunlara neden olduğundan bu yasak konulmuştu.
19.İstanbul surların üzerinde ve yanında ev yapma yasağı: İstanbul surlarının iç ve dışında  ev veya dükkan yapımının çoğalması üzerine bu  yasak yürürlüğe konuldu.   
20.Ay yıldız yasağı : Bayrağımızın  süs unsuru olarak kullanılmaya başlaması üzerine alınmış bir yasaktı.
21.Evlerde yemek çeşidi yasağı: 1821 yılında yemek israfını önlemek amacıyla çıkartılmasına rağmen pek uygulama bulamadı.
22.Bekçilere davul çalma yasağı : Sadece 1227 yılında uygulandı. Şehirde büyük bir veba salgını hüküm sürmekte,  pek çok kişi bu hastalık nedeniyle ölmekteydi. Ramazan ayında  caddelerde mani söyleyerek davul çalmanın  yas tutanlara saygısızlık olacağı düşünüldüğünden bu yasak uygulanmıştı.
23. Kahvelerde saz ,söz, meddah ile her türlü oyun ,satranç ve dama oynama yasağı : Aynı nedenden o yıl için alınmış bir karardı.
24.Erkek  memurlarının kötü kıyafet giyme yasağı: Erkek memurların kötü kıyafetlerle görev yapmaları üzerine bu yasak gerekli görüldü.
25. Afyon ve esrar kullanma yasağı :  Alkol ve tütün bazı devlet büyükleri arasında hoş görülmez afyon tercih edilirdi.Bunu fark eden IV. Murat alkol ve sigara’dan sonra  afyon ve esrar kullanımı da yasaklar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder