ÇEŞME' NİN ADI NEREDEN GELİYOR

Antik çağlarda adı Cysus olan Çeşme, Ege Denizine doğru uzanan oldukça girintili çıkıntılı bir yarımda üzerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 260 km2dir. Doğal güzelliklerinin yanı sıra,kilometrelerce uzanan kıyı şeridinde yer alan geniş ve güzel plajlarıyla tam bir turizm ve dinlence merkezidir.

Çeşme ve civarında kaynak suları boldur. Sürekli akan bu kaynakların etrafında çeşme yaptırmak günümüzde olduğu gibi eski geleneklerimiz arasında da yer almıştır.Bu nedenle Çeşme ilçemizde eski veya yeni yapılmış pek çok çeşme bulunur.

Eski zamanlarda deniz ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle, bu civardan geçen pek çok ticaret ve savaş gemisi , yüzyıllarca su ihtiyaçlarını bu çeşmelerden sağlamışlardır. Çeşme ilçemizde adını bir zamanlar yüz kadar olduğu söylenen bu çeşmelerden almıştır. Bu çeşmelerin hepsinin kendisine özgü bir özelliği ve mimarisi bulunur.

Bu çeşmelerin bir kısmı yüzyıllara meydan okurcasına hiç bozulmadan kaldığı gibi, bazıları da restorasyonlar sayesinde günümüze kadar ulaşmışlardır. Yol genişletme çalışmaları sırasında bulundukları yerlerden başka yerlere taşınmak zorunda kalanlar olduğu gibi, kaynağının kuruması, doğa olayları veya başka nedenlerden dolayı da bir çoğu kaybolmuştur. Günümüze ulaşan belli başlı çeşmelerin bir kısmını kimlerin ve hangi tarihlerde yaptırdıkları bilinmemekte, bazıları ise yaptıranların isimleriyle anılmaktadır. 

ÇEŞME'NİN ÇEŞMELERİ

MARAŞ ÇEŞMESİ : 1824 yılında yaptırılmış 4 cepheli bir çeşmedir.Çeşme içerisindeki Maraş sokakta bulunduğu için Maraş çeşmesi olarak bilinir. Köşeleri yuvarlatılmış olup,yapımında kullanılan kırmızı kum taşları ayrı bir güzellik vermiştir. Kubbesi günümüze sağlam olarak ulaşmıştır. Kitabesi güney ve batı cephesinin birleştiği köşededir.

MEHMET KETHUDA ÇEŞMESİ : 1738 yılında yaptırılmış olup günümüze kadar sağlam olarak ulaşmış en eski çeşmelerden bir tanesidir.Tek cepheli olup, restorasyon sırasında yönü değişikliğe uğradı.Sarnıcı iyi çalışmadığından şebeke suyu bağlanarak aktif hale getirilmiştir.

AHMETOĞLU HACI MEMİŞ AĞA ÇEŞMESİ : Çeşmenin ara sokaklarında karşınıza çıkan bu çeşme 1837 yılından günümüze ulaşmıştır. . Bu çeşmeyi yaptıran Ahmetoğlu Hacı Memiş Ağa veya bazı kaynaklarda Ömer Ağa olarak bilindiği için her iki isimlede anılır. Restorasyon sayesinde oldukça iyi durumdadır. Çeşme iki cepheli olup, kitabeside günümüze kadar ulaşmıştır.

HAMALOĞLU VEYA HAFİZE RABİA HATUN ÇEŞMESİ : Çeşme mezarlığının yakınlarında yer alan bu çeşme 1851 yılında yaptırılmıştır 3 cepheli olarak yapılmış olup doğu ve kuzey kısımlarında yer yer çöküntüler görülmektedir.

7 NOLU ÇEŞME : Bu Çeşme ara sokaklarda bulunan asıl yerinden alınarak Çiftlikköy yolu üzerinde yeni limanın karşısında yol kenarına taşınmıştır.Neden oraya götürüldüğü bilinmiyor. Bu taşınma sırasında kitabesi de kaybolduğu için bu çeşmeyi kimin hangi tarihte yaptırdığı bilinmemekte.

KAYMAKAM SADIK BEY ÇEŞMESİ : Çeşme 1886 yılında 4 cepheli olarak düşünülmüştür. Kitabesi zarar görmeden günümüze kadar ulaşmış. Şebeke suyuna bağlı olduğundan sarnıcının artık önemi yoktur. Çeşme’nin içerisindeki çarşının yakınlarında yer almakta.

İKİ ESKİ ÇEŞME : İki eski çeşme Balıklıova’dan, Ildırı’a giden yol üzerinde bulunur. Restorasyon görmemelerine rağmen iyi durumdadırlar. Kimin yaptırdığı bilinmiyor. Uzun yıllardan günümüze kadar işlevlerini sürdürdükleri düşünülürse oldukça sağlam inşaa edildikleri anlaşılır. Eski ticaret yolu üzerinde bulunan bu iki çeşmenin kervanların su ihtiyacını karşılamak üzere yapıldıkları düşünülmektedir.

ÇEŞME GİRİŞİNDEKİ ÇEŞME : Çeşme ilçemizin girişinde yer almakta. Yol genişletme çalışmaları sırasında yeri değiştirilerek buraya getirilip , yeniden restore edilerek bu hale getirilmiştir. Bu yeni görüntüsü ise eski halini aratmakta olduğunu düşünüyorum.

HACI SALİHA ÇEŞMESİ : Şerif Ağazade Seyyidi Hasan Ağa Ailesi Hacı Saliha Çeşmesi olarak da bilinir. Bu çeşme 1800 yılında yapılmış. Eski yerinden kale önü liman girişine getirilmiş olan bir çeşmedir. Bu nakil sırasında ciddi bir restorasyon görüp sarnıcı da küçültülerek son halini almıştır.

DİĞER ÇEŞMELER : Mimarisi ve görünüşleri en ilginç olanlardır. Özelikle yan yana iki çeşme görenlerin dikkatini çekmektedir.