İNSÜLİN DİRENCİ

Pankreas tarafından salgılanan insülin hormonu organizmada kan şekerini düşüren tek hormondur. Gıdaların sindirim uğradıktan sonra dönüştükleri glukoz organizmanın başlıca enerji kaynağını oluşturur.

Kandaki glukoz düzeyi yükseldikçe , pankreasın kana verdiği insülin miktarında da artış olur.

Glukoz, hücreler tarafından kullanılabilmek için kandan ayrılarak vücut hücrelerinin özellikle kas ve karaciğer hücrelerinin içerisine girmesi gerekir. İnsülin hormonu bu geçişi sağlar. Hücre içerisine giren glukoz burada başlıca hareket olmak üzere organizmanın tüm yaşam enerjisini sağlar.

İnsülin direncinde, hücrelerde insüline duyarsızlık oluşur. Metabolizmanın insüline gereksinmesi olduğundan pankreas daha fazla insülin salgılamak zorunda kalır. Kişinin kan şekeri normal olduğu halde kan insülin seviyeleri gün geçtikçe yükselir. Bu yüksekliğin uzun sürmesi ve önlem alınmaması halinde insülin pankreas hücrelerine zarar vermeye başlar. Yapısı bozulan hücreler yeterince insülin salgılayamaz ve kanda şeker yükselmeye başlar. Bir müddet sonra kişi artık şeker hastasıdır.

Şeker hastalığının oluşumunun yanı sıra insülin hormonunun metabolizmada sürekli yüksek olmasının istenmeyen bir sonucu da kilo alma üzerine olan etkisidir.

İnsülin sürekli yüksek olması iştahın artmasına ve yağ depolanmasını artmasına neden olur. Bunlarda kilo almayı artırıcı ve vermeyi zorlaştırıcı etkenlerdir. Bu nedenle insülin direnci bulunan kişilerin kilo vermeleri oldukça güçtür.

Ülkemizde bir ilaç firmasının desteği ile yapılan 4000 kişi üzerinde Metsar adı altındaki çalışma sonucunda araştırmaya katılanların

yüzde 36 sında obezite bulunduğu saptandı. İki milyon altıyüze elli bin diyabetli bulunan ülkemizde yaklaşık üç milyon kişinin de risk grubu içerisinde bulunduğu düşünülürse insülin direnci analizinin önemi anlaşılıyor. Erken olarak ve de bir şikayet yokken saptanan insülin direnci yaklaşmakta olan şeker hastalığının ilk belirtisi olması açısından önemlidir.

İnsülin direncinin saptanması

İnsülin direnci analizi başlıca parametreleri açlık kan şekeri ile insülin olan bir indekstir. HOMA-IR olarak ta bilinen bu indeksin 2.5 altında olan değerleri negatif olarak kabul edilir. 2.5 üzerindeki değerler insülin direncinin varlığını gösterir.