MARMARİS YAKINLARINDA ANTİK DÖNEM YERLEŞİMLERİ

Bybassos : Marmaris Hisarönünde bulunan antik dönem yerleşimidir. Rodos Adasına bağlı bir yerleşim olduğu biliniyor. Antik dönem yazarlarından Herodot ve Plinius yazılarında Bybassos'tan bahsederler.

Bir yarımada üzerinde yer alması ve limanlarının sağladığı ticari avantaj nedeniyle tarihin ilk devirlerinden beri yerleşimin olduğu bir bölgedir. Ege Üniversitesi Arkeoloji Bilimdalı tarafından yapılan yüzey araştırmalarında bulunan az bir bulgunun yanı sıra Erken Bizans Dönemine ait dairesel planlı bir yapı ile apsisi kısmen belli olan bir kiliseye ait kalıntılara rastlandı. Şehrin limanı bu günkü sahilden yaklaşık 300 metre içeride tarlaların altındadır. Şehrin surlarına ait olan duvarlar kısmen seçilmekte. İç kaleye ait buluntular Bybassos yerleşiminin yakınlarındaki bir tepenin üzerindedir. Erken Hellenistik dönemde çok büyük liman tesisine sahip olan şehirde ticari hayatın çok gelişmiş olduğunun bir göstergesi olarak kabul edilir. Şehir nekropolunda stel kaideleri görülmüştür.

Kastabos : Hisarönünde bulunan diğer bir antik dönem yerleşimi Kastabos'tur. Bybassos'a sadece iki kilometre uzaklıktadır. Hisarönü köyünün güneyinde kalan Eren Dağı üzerinde yer alan ve halkın Pazarlık diye adlandırdıkları bir düzlüktedir. Yönetim olarak Rodos'a bağlıydı. 1866 yılında Spatt bu bölgede yaptığı araştırmalarda kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş bir mabet ile karşılaşmış ve bu mabetin Leto'ya ait olduğunu düşünmüştür. Prof. Cook'ta bu görüşü doğrulamasına rağmen günümüzde bile bu mabetin kime ait atandığı tartışmalıdır. Kestabos'un Bybassos şehrine çok yakın olması ve böyle büyük bir mabeti barındırması burasının Bybassos şehrinin ibadet alanı olabileceğini düşündürmekte. Uzun kenarında 11, diğer kenarında ise 6 şar adet sütun bulunan mabetin Hellenistik dönemde yapıldığı biliniyor. Şehrin Hellenistik Dönemde önem kazandığı ve dinsel bir merkez olması bu bölgenin dinsel bir merkez olduğu görüşünü kuvvetlendiriyor. Gene aynı döneme ait olduğu belirlenen şehir tiyatrosuna kaçak kazıları çok zarar vermiş.

Ege Üniversitesi Arkeoloji Bilimdalı tarafından burada yüzey araştırmaları ve arkeolojik incelemeler yapıldı. Bu incelemeler sonucunda bahsedilen tapınak incelendi. Yerleşimin yakınlarında bulunan Köklü Dağında bazı mimari kalıntılara rastlandı. Bizans döneminden kaldığı belirlenen bir sarnıç ile Rodos imalatı amforalar diğer buluntular arasındadır.